Sunday, November 24, 2019

Make Belgium great again?



Privacy zit in een klein hoekje van het shopping center

Zondagavond rond 21 uur. Mijn smartphone licht op. Een Whatsapp bericht van een collega. Ik zie mezelf in een wazige foto in een shopping center. ‘Bekende collega gespot op tv’, staat er bij de foto.

Blijkbaar dook ik dezelfde avond op in het televisieprogramma Make Belgium great again. Ik was me van geen kwaad bewust. Als ik het programma bekijk, blijkt het thema van de uitzending te draaien rond intolerantie ten aanzien van homo’s en lesbiennes.

Ik werd stiekem gefilmd, al wandelend in een shopping center, terwijl ik een hevig kussend homo-koppel passeer. Ik kijk in dat filmpje heel even op, maar dat zou ik ook gedaan hebben als daar een heterokoppel in de weg had gestaan. Net zoals ik naar een of andere promo in een etalage had gekeken.

De onderschatting

Whatever, denk ik. Het is maar enkele seconden televisie. Ik reageer laconiek naar mijn Whatsapp-collega. ‘Blijkbaar ben ik gefilmd terwijl ik iets ging kopen in het shopping center. Dat moet geweldige televisie hebben opgeleverd’, stuur ik terug. En ik zet er de nodige emoticons achter.

Ik krijg wel vaker reacties op columns en artikels, vaak via sociale media. Ik denk dat ik daar intussen een soort van olifantenvel voor heb ontwikkeld. Maar deze keer heb ik het onderschat. Want de dag nadien komen nog reacties, via via. De word of mouth doet zijn werk. In het digitale tijdperk volgt de aftermath. De beelden duiken op heel wat zustersites op van VTM, de commerciƫle zender achter het programma.

Mijn optreden bereikt ook een overste die zelf homo is. En dan begint het mij te dagen: ik was onderdeel van een experiment. Ik moest de intolerante of homo-onvriendelijke klant spelen. Zo stond het in het script. Dat was de bedoeling. En zo word ik in beeld gebracht. ‘Ze lopen er met een grote boog omheen’, reageert een ander homokoppel in de uitzending als ze de beelden grondig inspecteren. Dat was ten eerste niet echt bewust het geval en ten tweede kan ik dat kussend homokoppel (dat ik in een flits had gezien) natuurlijk ook moeilijk omver lopen.

Ik krijg een ongemakkelijk gevoel. Want love is all. Het kan mij verdorie helemaal niet schelen wie op wie verliefd wordt en wie met wie muilt, zelfs al is het in een shopping center. Ik vind het allemaal prima. Mannen met elkaar, vrouwen met elkaar. Zelfs mannen met vrouwen: moet kunnen.

Intussen denk ik terug aan het huwelijk van mijn nichtje twee jaar geleden. Zij trad daar zij in het huwelijk trad met haar bruid. Ik vond het geweldig en heb toen nog gespeecht op hun feest.

De mails

Tijd voor actie. We contacteren VTM met de vraag om de beelden te verwijderen. Niet enkel blurren maar verwijderen. Maandagavond, terugkerend van de stuurgroep voor de vakbeurs Infosecurity, surf ik in de trein op mijn smartphone naar de Raad van Journalistiek om uit te zoeken hoe je een klacht kan indienen. Ik wil niet tot het eind van mijn dagen online of op tv (tijdens de zoveelste zomerherhaling) die beelden zien passeren. Ik bereid me voor. Eindelijk.

VTM reageert niet meteen op telefoon en mail. Maar uiteindelijk krijgen we dinsdag een mail. ‘We hebben tijdens deze opname wel degelijk toestemming gevraagd aan de personen die passeerden, maar jullie zijn vermoedelijk tussen de mazen van het net geglipt’, lezen we. En zuchten.

De beelden worden uiteindelijk verwijderd. Zustersite HLN is iets moeilijker, mede omdat die redactie niet telefonisch bereikbaar is. Wat later op de dag is het filmpje daar ook verdwenen. Het doet me denken dat ze daar intussen ook wel beseffen dat ze in de fout zijn gegaan. ‘Schrijf er een column over. Dat doe jij toch’, zegt een goede vriend met wie ik dinsdagavond in de stad iets ga eten en over het voorval vertel. ‘Ze zullen het wel lezen. En terecht. Want dit is niet koosjer’, vertelt hij.

De illusie

En zo geschiedde. Sinds zondag 21.00 uur zijn we alvast een illusie armer. Er wordt vaak gezegd dat privacy niet meer bestaat. Ik dacht altijd dat dat dan ging over mensen die ongecontroleerd foto’s posten op Instagram. Of hun privacy settings op Facebook wagenwijd open gooien.
Maar het kan dus ook als je even iets gaat kopen in een shopping center. Great.