Verbijsterd over de talloze keren dat hun video's illegaal op Youtube waren verschenen, deden de overgebleven leden van het legendarische comedygezelschap Monty Python onlangs een grimmige aankondiging. "Drie jaar lang hebben jullie ons beroofd door tienduizenden video's online te zetten", stond er te lezen. "We weten wie jullie zijn, waar jullie wonen en zouden jullie op de meest gruwelijke wijze te pakken kunnen nemen. Nu is het onze beurt." En prompt openden ze hun eigen kanaal op Youtube.
De Monty Python-anekdote is de opener van het kersverse boek van Chris Anderson: Free, bekend van The Long Tail. Het was een van de boeken die ik deze zomer mee op reis had. Naast de Millennium-trilogie van Stieg Larsson en de onvermijdelijke resem vakliteratuur in mijn koffer.
Free gaat over de wondere wereld van 'gratis', en dat ruim 300 pagina's lang. Over gratis valt wel wat te vertellen. Google is een van de snelst groeiende en meest succesvolle bedrijven ter wereld, maar bijna alles wat ze aanbieden is gratis. Ze worden rijk door andere mensen niets te laten betalen.
Ook voor mij was het boek 'free', vermits ik me heb beperkt tot een gratis downloadversie. Nu schrijf ik dit stukje trouwens op een netbook met gratis software zoals Linux en Firefox. De netbook zelf kost pakweg 250 euro. Al gebiedt de eerlijkheid me te zeggen dat we dat toestel van een fabrikant mogen lenen voor een - zoals hij het zelf mooi omschreef - langetermijntest. Ik heb dit artikel een paar keer bewaard op Google Docs. Dat is al even gratis, net zoals mijn andere topbestemmingen op het internet (Hotmail, Facebook en Wikipedia).
Ik hoor het mijn oud-professor Economie nog zeggen: in een competitieve markt daalt de prijs van een product tot zijn marginale kostprijs. En laat het nu net zo zijn dat er in de geschiedenis van de mensheid nog nooit zo'n competitieve markt is geweest als het internet. De concurrentie is er niet alleen moordend, de technologische evolutie helpt een handje. Denk maar aan de beruchte Wet van Moore die impliceert dat de prijs van computerkracht om het anderhalf jaar daalt. Maar de kost van bandbreedte en storage daalt zo mogelijk nog forser tot een niveau van 0 dollar of euro.
Youtube is daar natuurlijk het schoolvoorbeeld van. Je kunt er niet alleen 1 gigabyte per filmpje uploaden, maar het meteen ook laten omzetten (computerkracht) en afspelen (bandbreedte). Dat gebeurt massaal, vermits er elke minuut maar liefst twintig uur film wordt gedeponeerd op Youtube. Allemaal gratis uiteraard, of wat had u gedacht.
Onze vrienden van Monty Python hebben het zich alvast niet beklaagd. Ruim twee miljoen keer werden hun filmpjes al op hun eigen Youtube-kanaal bekeken. En de oude grapjassen beleefden er hun tweede jeugd door. Duizenden fans werden eraan herinnerd hoeveel ze van Monty Python hielden en wilden meer. Méér Life of Brian, méér Holy Grail of ander lekkers. Drie maanden na hun opmerkelijke aankondiging op de videosite stonden hun dvd's op de tweede plaats van de bestsellerlijst van Amazon. Het ging om een verkoopsstijging van 23.000%. Terwijl het hen geen cent had gekost.
